Pep Guardiola và cuộc 'Cách mạng hành lang' trên toàn thế giới

Ngay từ những ngày đầu của sự nghiệp HLV, cựu thuyền trưởng của Barcelona đã minh chứng cho cả thế giới về tài thao lược của mình bằng triết lý lối chơi Positional Play, phiên bản nâng cấp từ lối đá kiểm soát Tiki-taka cổ điển của người Tây Ban Nha. 

Sau nhiều năm thành công tại Tây Ban Nha và Đức, mùa hè năm 2016 Pep Guardiola tìm đến xứ sở sương mù, chọn Man City làm bến đỗ tiếp theo để đọ tài cùng tại giải đấu được xem là khốc liệt nhất hành tinh.

Thời điểm bấy giờ, Man City đã có trong tay 2 tiền vệ kiến thiết hàng đầu, Kevin de Bruyne và David Silva, nhưng mùa giải đầu tiên của Pep tại NHA đã kết thúc không mấy thành công. 

Điểm mấu chốt mà Guardiola còn thiếu là ở khu vực Half-Space (hành lang trong) giữa sân khi Gundogan cần người chia lửa ở vị trí 'số 8' trong khi cả Kevin de Bruyne, David Silva hay Bernardo Silva đều cảm thấy thoải mái hơn khi được đá cao hơn. 

Ngay trong mùa giải thứ hai tại Man xanh, Pep Guardiola đã cho thấy sự đổi mới trong lối chơi. Khác với việc sử dụng một hậu vệ có khả năng leo biên như Dani Alves thời ở Barca, Pep Guardiola kéo Fabian Delph, một cầu thủ thi đấu ở vị trí tiền vệ phòng ngự xuống đá hậu vệ cánh trái và đóng vai trò như một Inverted Fullback (hay còn được gọi là 'hậu vệ biên ảo').

Thực tế Pep Guardiola đã trình làng vị trí này trước đó, từ khi còn đang dẫn dắt Bayern Munich với cặp hậu vệ David Alaba và Philipp lahm nhưng nó đã không được biết đến một cách phổ biến như ở Man City.

Thay vì dâng lên tấn công theo trục dọc sân như các hậu vệ biên truyền thống, 'hậu vệ biên ngược' sẽ được kéo vào khu vực trung tâm để cùng tiền vệ phòng ngự tạo ra hàng tiền vệ 3 người góp phần vào quá trình phát triển bóng cũng như chiếm lĩnh khoảng không ở khu vực Half-Space. Thậm chí trong những thế trận tấn công và áp đặt lối chơi, Man City hoàn toàn có thể đẩy cao đội hình từ 4-3-3 sang 2-3-5.

Không những vậy, việc kéo các hậu vệ vào khu vực trung tâm còn giúp các cầu thủ Man City đoạt lại quyền kiểm soát một cách nhanh chóng cũng như chống phản công hữu hiệu ngay từ phần sân đối phương. Ngoài ra, việc hạn chế các hậu vệ cánh chồng biên như thông thường còn tránh phá vỡ cấu trúc đội hình, một trong những yếu tố tiên quyết trong 'bí kíp' Positional Play.

Từ phát kiến đối với Alaba-Lahm, rồi vận dụng lần lượt lên Delp, Zinchenko và mới đây nhất là Joao Cancelo cho thấy cuộc 'Cách mạng' vai trò hậu vệ biên của Pep ngày càng phát triển. Dần dà, các đội bóng NHA nói riêng và trên cả thế giới nói chung đều tìm cách vận dụng phát kiến này vào bộ khung đội hình của mình. 

Sự thay đổi trong lối chơi của Trent Alexander-Arnold của Liverpool là một ví dụ điển hình.  Trong những năm đầu khoác áo Liverpool, Alexander-Arnold là một cỗ máy tạt bóng trứ danh của đội bóng vùng Merseyside. Tuy nhiên, trong vòng một mùa giải trở lại đây và mới đây nhất là trong trận đấu với RB Leipzig vào tuần trước, người ta đã nhìn thấy một Alexander-Arnold hoạt động tự do ở khu vực trung lộ.

Ở London, Arsenal cũng đang phát triển theo hướng tương tự với bản hợp đồng mới nhất, Zinchenko là một minh chứng điển hình. Zinchenko là một cầu thủ xuất thân từ vị trí tiền vệ trung tâm và cũng là một trong những người được Pep tin tưởng kéo xuống cánh trái trong suốt thời gian ở Man City. 

Với sự phát triển của bóng đá hiện đại, cự ly đội hình được sắp xếp một cách khoa học là điều kiện cần để kiểm soát thế trận. Các hậu vệ thuần 'chất Anh' với vũ khí là những quả tạt sẽ ít đi 'đất dụng võ'. Thay vào đó yếu tố về khả năng xoay sở, tổ chức lối chơi cũng như điều tiết nhịp độ sẽ đóng vai trò quan trọng của một hậu vệ cánh xuất sắc. Và Pep Guardiola chính là người đã thay đổi 'khái niệm' đó của một hậu vệ cánh hiện đại.