Italia đang tái thiết trên chính sự 'già hóa' của Serie A

Nền móng tái thiết Azzurri

Kỳ World Cup sắp tới đây, nơi 32 cường quốc bóng đá hội tụ để tranh tài thiếu vắng không ít những đội tuyển danh tiếng trong mỗi khu vực. Trong số đó, tiếc nuối lớn hơn cả không thể không nhắc đến Azzuri, đội bóng mang sắc thiên thanh.

Đáng nói hơn đây đã là lần thứ hai liên tiếp họ vắng bóng ở các kỳ World Cup. Từng là niềm tự hào của bóng đá châu Âu với 4 chức vô địch World Cup, trong vòng hơn 1 thập kỷ trở lại đây, thứ mà người ta nhắc đến bóng đá Italia chỉ là sự thoái trào. 

Không ai có thể nghĩ đến viễn cảnh nhà ĐKVĐ Euro 2021 lại phải không thể tham dự giải đấu lớn nhất hành tinh chỉ trong vỏn vẹn vài tháng sau đó. Nhưng thực tế, ngày mà Italia bước lên ngôi vô địch tại thánh địa Wembley cũng chỉ là cột mốc đánh dấu cho một thế hệ đã qua. Vẫn những chiến binh ấy, con người ấy, bộ não ấy nhưng những người hâm mộ Italia đã nhanh chóng rơi từ tự hào xuống mức tuyệt vọng.

HLV Roberto Mancini hiểu rằng, đây chính là thời điểm mà Azzurri cần bước vào một cuộc cải tổ diện rộng. Italia sắp tới chắc chắn sẽ không còn những Chiellini, Bonucci, Insigne hay thậm chí là cả Jorginho và Immobile sau trận thua Finalissima trước Argentina.

Dù vẫn sẽ có những sự chệch choạc nhất định, một yếu tố khó có thể tránh khỏi trong quá trình chuyển giao thế hệ nhưng bóng đá Italia trước giờ vốn không thiếu những tài năng. 

Trong khi Chiesa, Bastoni, Locatelli, Sandro Tonali đang được định hình để trở thành những trụ cột tương lai thì Zaniolo, Pellegrini và cả Calabria cũng dần được bước ra ánh sáng. Điều mà họ đang thiếu chính là sự gắn kết của một tập thể có phần non trẻ và chưa được cọ xát thường xuyên.

Điều đó dẫn đến một nghịch lý, các tài năng tương lai của bóng đá Ý cần được ươm mầm và phát triển bởi những người đàn anh đi trước và quá trình 'lão hóa' tại các đội bóng Serie A lại vô tình giúp Đội tuyển màu áo thiên thanh tái thiết. 

Ảnh hưởng từ quá trình 'lão hóa' của Serie A

Đầu tiên phải nói về chiến thuật và lối bóng đá sở trường của Serie A hay Italia. Nhắc đến Italia, người ta sẽ nghĩ ngay đến cái nôi của những chiến lược gia lão luyện. Không tốc độ như những cầu thủ trẻ ở Đức, chẳng tấn công dồn dập như bóng đá Hà Lan, lại càng không khốc liệt và vận dụng thể lực như tại Anh. 

Bóng đá Ý mê hoặc hàng triệu con tim bởi tư duy thiên về chiến thuật, những miếng đánh đa dạng trong từng trận đấu và những cầu thủ đã quá kinh nghiệm để có thể vận hành và việc đất nước mì ống trở thành điểm đến ưa thích của những cầu thủ đã từng chinh chiến khắp châu Âu tiếp tục 'mơ' thi đấu ở cấp độ đỉnh cao là điều không quá khó hiểu.

Thứ phải kể đến tiếp theo chính là tình hình kinh tế của bóng đá hiện đại. Trong bối cảnh mà những giải đấu khác luôn tích cực mua sắm để nâng cấp cả về chuyên môn lẫn hình ảnh và sức hút, một Serie A 'hoài cổ' mang đậm tư tưởng chiến thuật chắc chắn không muốn mạo hiểm bỏ ra số tiền lớn cho một cá nhân. Nói cách khác, ở các đội bóng Serie A, không có cầu thủ nào quan trọng hơn giá trị lâu đời của CLB và không ai là không thể thay thế, sự ra đi Dybala hay Alessio Romagnoli trong mùa hè này là một ví dụ.

Điều đó đồng nghĩa với việc, những cựu binh với cái giá 'rẻ' sẽ phù hợp hơn với số tiền mà các đội bóng Serie A có để mua sắm. Thay vào đó, họ tận dụng triệt để những cựu binh đó để giúp đỡ những cầu thủ trẻ, những cái tên nòng cốt của cả đội bóng lẫn ĐTQG Italia phát triển. 

Giám đốc kỹ thuật của AC Milan, Paolo Maldini đã lý giải về bản hợp đồng mới giành cho Ibra: "Bóng đá là trò chơi của tập thể, chúng tôi cần một người đàn anh đứng lên nhận trách nhiệm, đốc thúc và giúp đỡ phần còn lại".

Ở Juventus, 'trục xương sống' tương lai đang được hình thành dựa vào Federico Chiesa, Manuel Locatelli và kỳ vọng ở hàng phòng ngự đặt vào tân binh vừa được đem về ở mùa hè năm nay, Federico Gatti. Đối với các CĐV bóng đá thế giới, Gatti là cái tên có phần xa lạ nhưng sẽ chẳng có lý do gì khi HLV Allegri lại cảm thấy dễ chịu đối với sự rời đi của Matthijs de Ligt.

Tại thành Milan, những ngôi sao Italia cũng được rải đều. Trong khi đội bóng nửa xanh sở hữu 'trái tim' Nicollo Barella và ngôi sao được kỳ vọng nhất nơi hàng phòng ngự Italia, Bastoni. Thì gã hàng xóm cũng không kém cạnh với 'nhạc trưởng' Sandro Tonali và tân thủ quân Davide Calabria. 

AS Roma cũng là một thế lực nổi lên gần đây nhờ vào tài thao lược của Người đặc biệt, Jose Mourinho. Đội bóng thủ đô cũng đang xây dựng xoay quanh 3 gương mặt triển vọng chia đều theo trục dọc sân là Nicolo Zaniolo, Lorenzo Pellegrini và Gianluca Mancini.

Có thể thấy, nhiệm vụ chung của các đội bóng tại Serie A trong mùa hè này là cam kết tương lai và tầm ảnh hưởng của những cầu thủ quốc nội tại đội bóng để thấm nhuần triết lý bóng đá và tinh thần chiến binh của người Ý, đồng thời mang về những cầu thủ có nhiều kinh nghiệm để giúp đỡ họ phát triển về kỹ năng và bản lĩnh chiến trường.

Bài toán tương lai

Tuy nhiên, cứ mỗi thế hệ tiếp theo của bóng đá Italia được sản sinh thì những tài năng trên hàng tấn công lại ít dần. Những hảo thủ một thời như Roberto Baggio, Christian Vieri, Filippo Inzaghi hay Alessandro Del Piero không còn tìm được người kế vị.

Trong thập kỷ trước, Mario Balotelli hay Stephen El Shaarawy là những cái tên mang đến cho người hâm mộ kỳ vọng lớn đó, nhưng cũng dần dập tắt rồi tàn lụi như tài năng của họ. Và rồi đến ngày hôm nay, chưa bao giờ đội tuyển Italia cho thấy đội tuyển thiếu đi một cầu thủ có thể tạo ra những khoảng khắc bùng nổ cầu trường. 

Dẫu biết Italia là cái nôi của nghệ thuật phòng ngự, nhưng họ cũng từng cho thấy mình chuyển đổi trạng thái tốt thế nào ở những tình huống phản công, hay ít nhất là những tình huống cố định. Trong chính trận đấu mà họ đã bị loại đầy cay đắng trước Bắc Macedonia, khó có thể chấp nhận một đội bóng kiểm soát bóng đến 66%, thực hiện 32 tình huống dứt điểm nhưng chỉ có 5 lần đi trúng đích và số bàn thắng thu lại được bằng 0. Con số 16 quả phạt góc có được càng cho thấy sự bất lực trong việc tìm đường vào khung thành của một đội bóng chiếu dưới.

Ngay lập tức, Ciro Immobile là người bị đem ra làm 'vật tế', Insigne cũng rơi vào cảnh tương tự. Nhưng cần nhìn nhận một điều là tại Serie A, đâu có tiền đạo quốc nội nào đạt hiệu suất ấn tượng bằng Immobile và cũng đâu có cái tên nào cho thấy đủ đẳng cấp lĩnh xướng hàng công Azzurri.

Cả Scamacca và Raspadori, hai tài năng có thể được xem là triển vọng nhất trong hàng công của Italia trong thời gian dài sắp tới cũng đang cho thấy màn trình diễn đáng thất vọng trong màu áo Thiên Thanh.

Thậm chí cả niềm kỳ vọng lớn nhất trên hàng tấn công, Federico Chiesa cũng đang gặp phải một chấn thương nghiêm trọng và không ai có thể đảm bảo được rằng anh sẽ trở lại sân cỏ với một phong độ ổn định nhất và điều mà Italia sẽ phải nên làm lúc này là hy vọng vào một tiền đạo có thể gánh vác trọng trách ghi bàn và xa hơn, là thế hệ tương lai có thể viết tiếp những trang sử huy hoàng. Vốn dĩ, hy vọng đã là điều mà các CĐV của đội tuyển áo Thiên Thanh đã quá quen.